قهوه نوعی نوشیدنی رایج است که از دانه‌های بوداده و آسیاب‌شدهٔ گیاه قهوه به دست می‌آید. گیاه قهوه بومی مناطق نیمه‌گرمسیری آفریقا و برخی از جزایر جنوب و جنوب شرق آسیا است، این گیاه از آفریقا به سایر نقاط جهان پراکنده شد و در حال حاضر در بیش از ۷۰ کشور کشت می‌شود که در درجهٔ اول مناطق استوایی آمریکا، جنوب شرقی آسیا، هند و آفریقاست، هنگام رسیدن میوهٔ گیاه قهوه، دانه‌های قهوه را برداشت، پردازش و در نهایت خشک می‌کنند.
دانه‌های قهوهٔ خشک شده به درجات مختلف بو داده می‌شوند، بسته به عطر و طعم مورد نظر، درجه‌بندی‌های مختلفی برای این محصول در نظر گرفته شده است، قهوه کمی اسیدی است و میتواند به علت داشتن کافئین بالا موجب تحریک انسان گردد.
نوشیدنی محبوب اغلب ما ایرانی‌ها، چای است، اما به تازگی قهوه هم جای خودش را در بین ما باز کرده است.
اگر از “کلاس” ظاهری که قهوه با خود به همراه می آورد، بگذریم، بهتر است درباره فایده‌های آن هم قدری اطلاع داشته باشیم. شاید تعجب کنید اگر بدانید در ده سال اخیر، نوزده هزار بررسی در مورد این فایده‌ها انجام شده و نتیجه اغلب آنها هم به نفع قهوه تمام شده است.
ماده‌ای که در قهوه وجود دارد و آن را از این همه امتحان سربلند بیرون آورده، “کافئین” نام دارد. قهوه در مقدار مساوی، چیزی حدود سه و نیم برابر بیشتر از چای و کولا کافئین دارد.
محققان ایتالیایی، ماده دیگری به نام “تریگونلینگ” را هم در قهوه پیدا کرده‌اند. این ماده به قهوه عطر و طعم تلخی می دهد. خاصیت ضد باکتریال و ضد چسبندگی قهوه را (که جلوی ایجاد حفرات و پوسیدگی دندان را می گیرد) به همین ماده نسبت می دهند.
بد نیست فایده‌های قهوه را در افراد مختلف مرور کنیم. شما هم ببینید در چه شرایطی هستید و آیا از این اثرها چیزی هم به شما می رسد یا نه.
خواص قهوه برای کسانی که امتحان دارند
این را دیگر همه دانشجویان به تجربه فهمیده‌اند که خوردن قهوه هنگام درس خواندن، به خصوص شب امتحان، چقدر می تواند به تمرکز و هوشیاری آنها کمک کند. البته دانشمندان هم این خاصیت قهوه را مورد بررسی قرار داده‌اند. آنها به این نتیجه رسیده‌اند که کافئین می تواند سرعت پردازش اطلاعات را تا 10 درصد زیاد کند. نوشیدن یک فنجان قهوه بعد از صرف غذا با خواب آلودگی بعد از آن مقابله می کند و به حفظ هوشیاری و تمرکز هم کمک می کند. این مسئله در مورد شیفت‌های کاری شبانه هم (البته با دو فنجان) صدق می کند. ارزش این خاصیت در این است که می تواند جلوی خیلی از حوادث کاری را در شیفت‌های شب بگیرد، به خصوص رانندگان جاده‌ها که جان عده زیادی مسافر در گرو بیداری و هوشیاری آنهاست.
خواص قهوه برای پیشگیری از دیابت
نتیجه تحقیقات دانشمندان دانشگاه کالیفرنیا در سان‌دیه‌گو نشان داده که قهوه می تواند تا 60 درصد خطر بروز دیابت نوع دو را در افراد مستعد کم کند (البته اگر با یک خروار شکر میل نشود!) جالب‌تر این جاست که این کاهش، در کسانی که تست تحمل گلوکزشان مختل بود، تا 70 درصد بوده است. محققان آلمانی هم تأثیر قهوه در کاهش سرطان روده بزرگ را کشف کرده‌اند. یک آنتی‌اکسیدان قوی به نام “متیل پیریدینیوم” ،آنزیم‌های ضد این سرطان را تقویت می کند. این ماده در فرآوری قهوه تولید می شود و هر چه قهوه بیشتر حرارت دیده باشد، مقدار آن بیشتر است.
خواص قهوه
خواص قهوه برای پیشگیری از بیماری پارکینسون
حداقل شش مطالعه مستقل، رابطه بین نوشیدن قهوه و پیشگیری از پارکینسون را اثبات کرده‌اند.
محققان می گویند، اگر کسی به طور منظم قهوه بخورد،60 تا 80 درصد کمتر از سایرین دچار این بیماری می شود (البته بررسی‌ها نشان داده که مصرف استروژن در زنان یائسه می تواند جلوی این اثر قهوه را بگیرد).
خاصیت دیگر قهوه که شاید با آن آشنا باشید، جلوگیری از سنگ کلیه است. این خاصیت از کافئین موجود در قهوه سرچشمه می گیرد که ادرارآور است و جلوی جمع شدن ادرار و در نتیجه رسوب سنگ در کلیه را می گیرد. برای تکمیل این فهرست، می توانید این را هم اضافه کنید که قهوه در کاهش سنگ صفرا هم مؤثر شناخته شده است.
خواص قهوه برای ورزشکاران
چندی پیش، تحقیقی در مجله “درد” به چاپ رسید که نشان می داد، نوشیدن دو فنجان قهوه قبل از ورزش، می تواند تا 48 درصد درد عضلانی پس از ورزش را کاهش دهد. این یعنی قهوه در تسکین درد حتی از آسپرین هم قوی‌تر است! ناپروکسن 30 درصد و آسپرین 25 درصد درد عضلانی را کم می کند. البته محققان دانشگاه جورجیا که این تحقیق را انجام داده‌اند، معتقدند، هنوز برای نتیجه‌گیری کلی زود است و فعلاً می توان گفت قهوه فقط در خانم‌هایی که خیلی قهوه خور قهار نبوده‌اند، چنین خاصیتی داشته است (یعنی کسانی که زیاد قهوه می خورند، نباید چنین توقعی از آن داشته باشند).
علاوه بر این، به نظر می رسد قهوه در افرادی که تازه ورزش را شروع کرده‌اند، بیشتر کمک کننده است تا در ورزشکاران حرفه‌ای. به همین دلیل، این افراد می توانند با استفاده از قهوه برنامه ورزشی خود را طولانی‌تر کنند . البته مراقب باشید که زیاده روی نکنید! دو فنجان قهوه در کنار روش‌های کم کننده درد عضلانی، مانند نرمش‌های کششی، ماساژ و حمام سرد، برای تسکین دردهای پس از ورزش کافی است.
در ضمن، چون قهوه باعث افزایش دفع ادرار می شود، باید مراقب از دست دادن آب بدن، به خصوص بعد از ورزش باشید.
خواص قهوه برای افراد مسن
قهوه می تواند محافظ خوبی برای قلب زنان یائسه باشد. یک مطالعه 15 ساله که در مجله تغذیه بالینی آمریکا به چاپ رسیده، نشان می دهد خانم‌های یائسه‌ای که روزانه حداقل سه فنجان قهوه می خورند، 28 درصد کمتر از بقیه زنان در این سن، دچار بیماریهای قلبی و سایر بیماریهای التهابی غیر سرطانی می شوند. دانشمندان معتقدند، این خاصیت ناشی از آنتی‌اکسیدان‌هایی است که از التهاب و بیماری قلب جلوگیری می کند و قهوه سرشار از آنهاست.
